Matura język angielski maj 2015 (dwujęzyczna) Matura organizowana przez CKE z przedmiotu język angielski (dwujęzyczna) w roku 2015 odbyła się dnia 06.05.2015. Sesja: Matura maj 2015. Przedmiot: Matura język angielski. MATURA ROZSZERZONA 2022: Zad.12 Kwadratówka z PARAMETREM - KLASYK Rozwiazanie zadania nr 12 z MATURY ROZSZERZONEJ Z MATEMATYKI 2022.Treść zadania: Wyznacz wszystkie wartości parametru 𝑚, dla których równanie 𝑥2 − (𝑚 + 1) Matura stara matematyka – maj 2015 – poziom podstawowy – odpowiedzi. Arkusz maturalny w formie online: Matura stara matematyka – maj 2015 – poziom podstawowy. Matura rozszerzona - 8 maja 2015 - zadanie 12. Matemaks. 376K subscribers. Subscribe. 351. 45K views 7 years ago. http://www.matemaks.pl/matura-2015-ma http://matfiz24.plZadanie 25W każdym z trzech pojemników znajduje się para kul, z których jedna jest czerwona, a druga - niebieska. Z każdego pojemnika losuj http://matfiz24.plZadanie 10Reszta z dzielenie liczby 55 przez 8 jest równa Zobacz rozwiązanie zadania! gwbEDC. Równość \frac{m}{5-\sqrt{5}}=\frac{5+\sqrt{5}}{5} zachodzi dla A. m=5 B. m=4 C. m=1 D. m=-5 \frac{m}{5-\sqrt{5}}=\frac{5+\sqrt{5}}{5} \big/ * 5-\sqrt{5} m = \frac{(5+\sqrt{5})*(5-\sqrt{5})}{5} m = \frac{25-5}{5} m = \frac{20}{5} m = 4 Odpowiedź: B Zadanie 1. (2 pkt) Skład organizmów Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień Na schemacie przedstawiono fragment cząsteczki białka o strukturze III-rzędowej oraz warunkujące tę strukturę różne oddziaływania występujące pomiędzy łańcuchami bocznymi aminokwasów: wiązania chemiczne oparte na przyciąganiu elektrostatycznym (1), wiązania kowalencyjne (2), interakcje hydrofobowe (3) i oddziaływania jonowe (4). (0–1) Podaj nazwy wiązań chemicznych stabilizujących III-rzędową strukturę białka, oznaczonych na schemacie numerami 1. i 2. (0–1) Na przykładzie enzymów białkowych wyjaśnij, w jaki sposób struktura przestrzenna białka warunkuje jego funkcję katalityczną. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm działania enzymów. Zadanie 2. (3 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Na rysunku A przedstawiono siewki gorczycy hodowane na świetle i w ciemności, a na wykresie B – wyniki doświadczenia, w którym badano wpływ światła na wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyla (części podliścieniowej) tych siewek. W każdym z tych doświadczeń użyto po 100 siewek. (0–1) Na podstawie przedstawionych wyników doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący wpływu światła na wzrost wydłużeniowy hipokotyla siewek gorczycy. (0–1) Określ, które stwierdzenia dotyczące wyników tego doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F– jeśli jest fałszywe. 1. Średnia długość hipokotyli siewek gorczycy rosnących w obecności światła była większa niż średnia długość hipokotyli siewek rosnących w ciemności. P F 2. Największy przyrost długości hipokotyli siewek gorczycy rosnących w ciemności nastąpił między drugim a szóstym dniem doświadczenia. P F 3. Tempo wydłużania się hipokotyli siewek gorczycy hodowanych w obecności światła wyraźnie zmieniało się w czasie. P F (0–1) Oceń prawdziwość stwierdzenia: „Przyczyną różnicy średniej długości hipokotyli siewek hodowanych na świetle i w ciemności jest różna intensywność podziałów komórkowych zachodzących w tych hipokotylach”. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 3. (5 pkt) Fotosynteza Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień Na uproszczonym schemacie przedstawiono przebieg fotosyntezy. Fazę jasną (zależną od światła) i fazę ciemną (niezależną od światła – cykl Calvina-Bensona) oddzielono przerywaną linią. (0–1) Oceń, czy poniższe informacje dotyczące procesu fotosyntezy są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa. 1. Faza fotosyntezy zależna od światła dostarcza ATP i NADPH + H+, niezbędnych do przebiegu procesów cyklu Calvina-Bensona. P F 2. Procesy fazy zależnej od światła zachodzą w tylakoidach i stromie chloroplastów, a procesy cyklu Calvina-Bensona – tylko w stromie. P F 3. Zahamowanie procesów cyklu Calvina-Bensona skutkuje zahamowaniem fosforylacji niecyklicznej ze względu na gromadzenie się ATP i NADPH + H+. P F (0–1) Określ, jaką funkcję pełnią cząsteczki chlorofilu znajdujące się w centrum reakcji fotosystemów. (0–1) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały informacje prawdziwe. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie. W fazie fotosyntezy zależnej od światła ATP może powstawać w drodze fotosyntetycznej fosforylacji cyklicznej lub niecyklicznej. Rozkład cząsteczki wody zachodzi podczas fosforylacji (cyklicznej / niecyklicznej). U roślin podczas fazy zależnej od światła mogą zachodzić (tylko procesy fosforylacji niecyklicznej / oba rodzaje fosforylacji). W cyklu Calvina-Bensona ATP nie jest zużywane podczas etapu (karboksylacji / regeneracji). (0–1) Podaj nazwę związku oznaczonego na schemacie literą X oraz określ jego rolę w fazie niezależnej od światła. Nazwa związku X: Rola w fazie niezależnej od światła: (0–1) Wyjaśnij, w jaki sposób stosowanie tzw. suchego lodu, czyli zestalonego dwutlenku węgla, przekłada się na zwiększony przyrost biomasy warzyw uprawianych w szklarniach. W odpowiedzi uwzględnij proces, w którym uczestniczy ten związek chemiczny. Zadanie 4. (2 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Chwasty konkurują z roślinami uprawnymi o zasoby środowiska – światło, wodę i związki mineralne. Niektóre gatunki chwastów mogą również oddziaływać na określone gatunki roślin uprawnych przez wydzielanie specyficznych związków czynnych biologicznie, zwanych allelopatinami. Efekt działania tych substancji może być szkodliwy lub korzystny – występuje wówczas allelopatia ujemna lub dodatnia. Uczniowie przygotowali dwa zestawy doświadczalne – każdy składał się z 10 doniczek z ziemią ogrodową, a w każdej z nich wysiano po 10 nasion grochu jadalnego. Zestawy umieścili w tych samych warunkach oświetlenia i temperatury, a ziemię w doniczkach podlewali: w zestawie nr 1 – wodą wodociągową, w której przez trzy dni moczone były świeże kłącza perzu, w zestawie nr 2 – wodą wodociągową. Począwszy od trzeciego dnia co drugi dzień uczniowie sprawdzali, ile nasion grochu wykiełkowało w każdej doniczce w danym zestawie. Wyniki doświadczenia przedstawili w tabeli. Dzień obserwacji Łączna liczba nasion grochu jadalnego, które wykiełkowały w zestawie nr 1 nr 2 3 22 52 5 42 74 7 71 88 9 88 89 (0–1) Sformułuj problem badawczy przedstawionego doświadczenia. (0–1) Sformułuj wniosek na podstawie wyników doświadczenia. Zadanie 5. (3 pkt) Fotosynteza Metabolizm - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Anabaena to rodzaj nitkowatych sinic. Większość komórek w nici tej sinicy przeprowadza fotosyntezę. W skład nici wchodzą także wyspecjalizowane komórki o grubych ścianach komórkowych, zwane heterocytami, asymilujące azot atmosferyczny. W heterocytach nie jest aktywny fotosystem II. Biologiczne wiązanie N2 w heterocytach zachodzi przy udziale złożonego układu enzymatycznego, w skład którego wchodzi nitrogenaza. Enzym ten katalizuje w warunkach beztlenowych reakcję wiązania azotu atmosferycznego, którą sumarycznie można przedstawić następująco: N2 + 16ATP + 8e- + 8H+ → 2NH3 + H2 + 16ADP +16Pi Międzykomórkowe połączenia między poszczególnymi komórkami nici pozwalają heterocytom pozyskiwać węglowodany i transportować do sąsiednich komórek produkty wiązania N2 w postaci glutaminy. Na podstawie: Biologia, pod red. Campbella, Poznań 2012; Kunicki-Goldfinger, Życie bakterii, Warszawa 2005. (0–1) Wyjaśnij, dlaczego w heterocytach sinicy Anabaena nie może być aktywny fotosystem II. W odpowiedzi uwzględnij funkcję heterocytów oraz proces zachodzący w fotosystemie II. (0–1) Określ, czy reakcja wiązania azotu atmosferycznego zachodząca w heterocytach sinicy Anabaena ma charakter anaboliczny, czy – kataboliczny. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do jednej z cech tej klasy reakcji. (0–1) Wyjaśnij znaczenie połączeń między komórkami fotosyntetyzującymi a heterocytami u sinic Anabaena dla efektywnego zachodzenia fotosyntezy. W odpowiedzi uwzględnij procesy zachodzące w obu rodzajach komórek. Zadanie 6. (4 pkt) Stawonogi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) jest owadem z rzędu prostoskrzydłych. Ryje w ziemi korytarze, którymi dociera do podziemnych części rośliny, będących jego głównym pokarmem. Na rysunku przedstawiono stadia rozwojowe turkucia podjadka. (0–2) Wymień dwie, widoczne na rysunku, cechy budowy morfologicznej turkucia świadczące o tym, że należy on do owadów, a nie – do innej grupy stawonogów. (0–1) Określ, jaki rodzaj przeobrażenia występuje w rozwoju turkucia podjadka. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do tych cech jego larw, które są widoczne na rysunku. (0–1) Wykaż związek budowy pierwszej pary odnóży krocznych tego owada z trybem jego życia. Zadanie 7. (3 pkt) Kręgowce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunku przedstawiono budowę skóry płazów, która u tych zwierząt pełni istotną funkcję w wymianie gazowej. (0–1) Na podstawie informacji przedstawionych na rysunku oceń, czy poniższe zdania opisujące budowę skóry płazów są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. Skórę płazów okrywa nabłonek jednowarstwowy. P F 2. Pory występujące w skórze płazów są ujściami gruczołów śluzowych. P F 3. Gruczoły śluzowe są wytworami naskórka. P F (0–2) Wyjaśnij, w jaki sposób występujące w skórze płazów liczne gruczoły śluzowe i liczne naczynia krwionośne umożliwiają płazom sprawną wymianę gazową. Gruczoły śluzowe: Naczynia krwionośne: Zadanie 8. (2 pkt) Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień Na zdjęciach A i B przedstawiono dwie różne tkanki łączne występujące w organizmie człowieka. (0–1) Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach A i B – podaj ich nazwy. A. B. (0–1) Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące porównania tkanek oporowych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. Tkanka kostna jest zbudowana z komórek martwych, a tkanka chrzęstna – z komórek żywych. P F 2. Tkanka chrzęstna jest silnie ukrwiona, natomiast w tkance kostnej nie występują naczynia krwionośne. P F 3. Komórki tkanki kostnej są połączone ze sobą wypustkami, a komórki tkanki chrzęstnej nie mają takich wypustek. P F Zadanie 9. (3 pkt) Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Przekazywanie pobudzenia z jednej komórki nerwowej na drugą komórkę nerwową odbywa się przez synapsy. Ze względu na mechanizm działania można wyróżnić dwa typy synaps: chemiczne i elektryczne. W synapsie chemicznej pobudzenie przekazywane jest za pośrednictwem neuroprzekaźnika, natomiast w synapsie elektrycznej błony sąsiadujących neuronów leżą bardzo blisko siebie i są połączone kanałami (koneksonami), zbudowanymi ze specyficznego białka, umożliwiającymi przepływ jonów pomiędzy komórkami. Na rysunkach przedstawiono budowę i sposób działania synapsy chemicznej (A) i elektrycznej (B). (0–1) Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące działania synaps są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. W synapsie chemicznej pobudzenie przekazywane jest między neuronami tylko w jednym kierunku, a w elektrycznej – w obu kierunkach. P F 2. W synapsach elektrycznych przekazanie pobudzenia następuje znacznie szybciej niż w synapsach chemicznych. P F 3. W obu rodzajach synaps wiązanie neuroprzekaźnika przez receptory błony postsynaptycznej wywołuje jej depolaryzację. P F (0–1) Określ, jaki wpływ na przekazywanie pobudzenia będzie miał niedobór jonów wapnia w płynie międzykomórkowym otaczającym neuron. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając funkcję, jaką te jony pełnią w przekazywaniu sygnału. (0–1) Wyjaśnij, dlaczego w synapsach chemicznych cząsteczki neuroprzekaźnika po spełnieniu swojej funkcji są bardzo szybko usuwane ze szczeliny synaptycznej. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm depolaryzacji błony postsynaptycznej. Zadanie 10. (3 pkt) Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunku przedstawiono budowę serca człowieka oraz kierunek przepływu krwi w sercu. (0–1) Wybierz i zaznacz w tabeli poprawne dokończenie poniższego zdania: spośród A–D zaznacz nazwę zastawki oznaczonej na rysunku literą X oraz spośród 1.–4. zaznacz poprawny opis jej zamykania się. Literą X na rysunku zaznaczono A. zastawkę dwudzielną, zamykającą się, gdy ciśnienie krwi 1. w lewej komorze stanie się wyższe od ciśnienia w lewym przedsionku. B. zastawkę trójdzielną, 2. w lewej komorze stanie się niższe niż w aorcie. C. zastawkę półksiężycowatą pnia płucnego 3. w prawej komorze stanie się wyższe od ciśnienia w prawym przedsionku. D. zastawkę półksiężycowatą aorty 4. w prawej komorze stanie się niższe niż w pniu płucnym. (0–1) Uporządkuj elementy układu krwionośnego człowieka w kolejności, w jakiej przepływa przez nie krew w obiegu płucnym, zaczynając od prawej komory. Wpisz w tabeli numery 2–5. Element układu krwionośnego Numer tętnice płucne lewy przedsionek serca prawa komora serca 1 żyły płucne naczynia włosowate płuc (0–1) Wyjaśnij, dlaczego ściany lewej komory serca człowieka są znacznie grubsze od ścian prawej komory. W odpowiedzi uwzględnij różnicę między dużym a małym obiegiem krwi. Zadanie 11. (2 pkt) Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Wzór zębowy przedstawia liczbę zębów w pełnym uzębieniu danego ssaka oraz opisuje liczbę poszczególnych rodzajów zębów (kolejno: siekaczy, kłów, przedtrzonowych i trzonowych) w połowie łuku zębowego szczęki i żuchwy. W pełnym uzębieniu stałym człowieka występują 32 zęby, natomiast w uzębieniu mlecznym nie występują zęby przedtrzonowe oraz tzw. zęby mądrości, czyli ostatnie zęby trzonowe. Na rysunku przedstawiono rozmieszczenie zębów stałych w łuku zębowym żuchwy człowieka, a obok – wzór zębowy jego stałego uzębienia. (0–1) Na podstawie przedstawionych informacji zapisz poniżej wzór zębowy uzębienia mlecznego człowieka. (0–1) Wykaż związek budowy zębów trzonowych człowieka z ich funkcją. W odpowiedzi uwzględnij widoczne na rysunku dwie cechy budowy tych zębów. Zadanie 12. (3 pkt) Budowa i funkcje komórki Układ rozrodczy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień Spermatogeneza, czyli tworzenie i rozwój plemników, jest procesem przebiegającym w sposób ciągły przez całe dorosłe życie mężczyzny. Ostatnim etapem spermatogenezy jest spermiogeneza, w czasie której wykształca się akrosom – duży, spłaszczony pęcherzyk powstały z udziałem aparatu Golgiego, przemieszczający się na szczyt komórki. Na rysunku przedstawiono budowę plemnika człowieka. (0–1) Określ ploidalność jądra komórkowego plemnika oraz liczbę występujących w nim chromosomów autosomalnych, która jest charakterystyczna dla prawidłowej gamety męskiej człowieka. Ploidalność jądra komórkowego: Liczba autosomów: (0–1) Opisz rolę akrosomu w procesie zapłodnienia. W odpowiedzi uwzględnij jego zawartość. (0–1) Wykaż związek między funkcjonowaniem plemnika a obecnością licznychmitochondriów w jego wstawce. Zadanie 14. (5 pkt) Dziedziczenie Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Pozostałe Zdrowym rodzicom urodziło się dziecko chore na fenyloketonurię – chorobę warunkowaną przez autosomalny allel recesywny (f). (0–1) Zaznacz poniżej właściwe określenia dotyczące genotypu tego dziecka (A–C) i genotypów jego rodziców (1.–3.) pod względem alleli genu warunkującego fenyloketonurię. Chore dziecko jest A. heterozygotą, a jego rodzice są 1. heterozygotami. B. homozygotą dominującą, 2. homozygotami dominującymi. C. homozygotą recesywną, 3. homozygotami recesywnymi. (0–2) Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że następne dziecko tych rodziców nie będzie chore na fenyloketonurię. Odpowiedź uzasadnij, zapisując odpowiednią krzyżówkę genetyczną lub obliczenia. (0–2) Korzystając z prawa Hardy’ego-Weinberga, oblicz prawdopodobieństwo, że losowo wybrana osoba jest nosicielem allelu fenyloketonurii, jeżeli częstość występowania tej choroby w danej populacji wynosi 1 na 10 000 urodzeń. Zapisz obliczenia. Odpowiedź: Zadanie 15. (4 pkt) Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień Pozostałe U ptaków dziedziczenie płci jest odmienne niż u ssaków. Płeć męska jest homogametyczna (chromosomy płci samca oznacza się ZZ), natomiast samice są heterogametyczne (ZW). U kury domowej na chromosomie Z występuje gen, który odpowiada za rodzaj upierzenia – dominujący allel tego genu (B) powoduje okresowe hamowanie odkładania się czarnego pigmentu podczas wzrostu pióra, co skutkuje pojawianiem się jasnych oraz czarnych prążków na chorągiewce i daje upierzenie zwane jastrzębiatym (paskowanym), natomiast allel recesywny (b) warunkuje upierzenie jednolicie czarne. Skrzyżowano jastrzębiatego koguta z jednolicie czarną kurą i otrzymano potomstwo czarne i jastrzębiate. Na podstawie: K. Charon, M. Świtoński, Genetyka i genomika zwierząt, Warszawa 2012. (0–1) Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące dziedziczenia opisanej cechy kury domowej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. Opisana cecha kury domowej jest sprzężona z płcią. P F 2. Jastrzębiate koguty zawsze są heterozygotami. P F 3. Samice nie mogą mieć upierzenia jastrzębiatego. P F (0–1) Zapisz genotypy krzyżowanych osobników. Wykorzystaj oznaczenia literowe alleli i chromosomów podane w tekście. Genotyp samicy (kury): Genotyp samca (koguta): (0–2) Wykonaj odpowiednią krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta) i na jej podstawie określ możliwe fenotypy potomstwa, uwzględniające upierzenie i płeć. Dla każdego z fenotypów określ prawdopodobieństwo, że z kolejnego jaja wykluje się ptak o określonych cechach. Fenotypy potomstwa i ich stosunek: Zadanie 16. (3 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Chromosom Filadelfia to charakterystyczny chromosom, powstający w wyniku mutacji, na skutek której gen BCR, znajdujący się na chromosomie 22, został połączony z genem Abl, przeniesionym z chromosomu 9. Gen Abl koduje enzym kinazę tyrozynową, która jest odpowiedzialna za różnicowanie, podział komórki i jej odpowiedź na uszkodzenia. W prawidłowych warunkach ekspresja tego genu i produkcja kinazy tyrozynowej podlega w komórce ścisłej regulacji. Po połączeniu genu Abl z genem BCR powstaje gen BCR-Abl, ulegający ciągłej, niekontrolowanej ekspresji (staje się onkogenem) i wymykający się spod kontroli komórki, co skutkuje zwiększeniem tempa podziałów komórkowych, hamowaniem apoptozy i ograniczeniem możliwości naprawy DNA. Obecność chromosomu Filadelfia wykazano u 95 % chorych na przewlekłą białaczkę szpikową. Obecnie w leczeniu tej białaczki stosuje się lek, który blokuje działanie kinazy tyrozynowej. Jego podawanie prowadzi do zahamowania rozwoju nowotworu, nie doprowadza jednak do wyleczenia chorych. Na schemacie przedstawiono powstawanie chromosomu Filadelfia. (0–1) Zaznacz rodzaj mutacji, w wyniku której powstał chromosom Filadelfia. inwersja transwersja transdukcja translokacja (0–1) Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące opisanej mutacji są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. Chromosom Filadelfia jest onkogenem. P F 2. Wynikiem mutacji jest połączenie dwóch genów, które w normalnym układzie leżą na różnych chromosomach. P F 3. Skutkiem mutacji jest powstanie nieaktywnej kinazy tyrozynowej. P F (0–1) Określ, czy przedstawiony sposób leczenia białaczki szpikowej spowodowanej opisaną mutacją można uznać za terapię genową. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 17. (1 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Uporządkuj etapy procesu prowadzącego do otrzymania transgenicznej kukurydzy wytwarzającej prowitaminę A. Wpisz w tabelę numery 2–6. Etapy procesu Kolejność Gen kodujący prowitaminę A wstawiono do plazmidu bakterii. Plazmid przecięto enzymami restrykcyjnymi. Z komórki bakterii Agrobacterium tumefaciens wyizolowano plazmid. 1 Wyhodowano kukurydzę, która syntetyzuje prowitaminę A. Zmodyfikowany plazmid wprowadzono do komórki bakterii. Zainfekowano tkanki kukurydzy transgenicznymi bakteriami. Zadanie 18. (1 pkt) Ekologia Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie U zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej w biocenozach strefy pływów występuje rozgwiazda Pisaster ochraceus, żywiąca się małżami, głównie – omułkami z dominującego tam gatunku Mytilus californianus. Pisaster ochraceus nie występuje licznie w biocenozie, ale wywiera na nią duży wpływ. Przez 10 lat badano wpływ występowania tego drapieżnika na różnorodność gatunkową biocenozy. Eksperyment prowadzono równolegle na poletkach, gdzie występowała naturalnie rozgwiazda Pisaster ochraceus, oraz na takich, z których usuwano osobniki tego gatunku. Na poletkach bez udziału rozgwiazdy omułki opanowały skały i wyeliminowały inne bezkręgowce oraz glony. Na wykresie zilustrowano wyniki eksperymentu. Na podstawie analizy wyników eksperymentu, sformułuj wniosek dotyczący wpływu rozgwiazdy Pisaster ochraceus na bogactwo gatunkowe opisanej biocenozy. W odpowiedzi uwzględnij zależności międzygatunkowe pomiędzy organizmami tej biocenozy. Zadanie 19. (4 pkt) Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Raflezje, czyli bukietnice, można spotkać tylko na terenach Azji południowo-wschodniej, w wilgotnych lasach równikowych, gdzie występują niezbędne dla ich rozwoju liany z rodzaju Tetrastigma. Przez raflezje wytwarzane są bezzieleniowe długie, nitkowate komórki (haustoria) przerastające tkanki lian – widoczne są jedynie ich duże kwiaty, wyrastające z ziemi u podnóża pni lian. Najbardziej znanym gatunkiem jest bukietnica Arnolda, wytwarzająca kwiaty, których średnica dochodzi prawie do 1 metra. Kwiaty te są rozdzielnopłciowe, mają pięć mięsistych płatków, o różnych odcieniach czerwieni, brązu i żółci, często pokrytych plamkami. Wyglądem przypominają gnijące mięso i wydzielają zapach towarzyszący jego rozkładowi. Cechy te powodują, że kwiatami interesują się muchy, ale w środku kwiatu owady te nie znajdują pokarmu, dlatego szybko go opuszczają, przenosząc pyłek na swoim ciele. Obecnie bukietnica Arnolda, podobnie jak inne gatunki tego rodzaju, jest zagrożona wyginięciem. Na podstawie: Tropikalne giganty, „Wiedza i Życie” nr 11, 2014. (0–1) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. Zależność między raflezjami a lianami to konkurencja. pasożytnictwo. komensalizm. mutualizm. (0–1) Określ, czy zależność między raflezjami a muchami zapylającymi jej kwiaty jest przykładem mutualizmu. Odpowiedź uzasadnij. (0–1) Na podstawie tekstu wymień dwa przystosowania kwiatów raflezji do ich zapylania przez muchy. (0–1) Uzasadnij, że dla ochrony raflezji Arnolda konieczna jest ochrona także innych gatunków poprzez zachowanie całych ekosystemów lasów równikowych w południowo-wschodniej Azji. Zadanie 20. (2 pkt) Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień Grochodrzew (Robinia pseudoacacia), zaliczany w Polsce do gatunków inwazyjnych, jest drzewem z rodziny bobowatych. Do Europy został sprowadzony z Ameryki Północnej już w XVII wieku jako drzewo ozdobne. Z uwagi na niewielkie wymagania glebowe szybko rozprzestrzenił się z nasadzeń i często występuje w lasach oraz zaroślach. Grochodrzew wytwarza szeroki i silny system korzeniowy, co przyczynia się do wysuszania głębszych warstw gleby. Symbioza z bakteriami brodawkowymi powoduje, że ten gatunek wzbogaca warstwę powierzchniową gleby w azot. Ze względu na ciekawy pokrój, ozdobne kwiaty i liście oraz wytrzymałość na zanieczyszczenia powietrza grochodrzew jest gatunkiem pożądanym w parkach; wykorzystuje się go również do rekultywacji na terenach pogórniczych. Jednak w lasach, zwłaszcza na terenach chronionych, gatunek ten powinien być zwalczany. Na podstawie: (0–1) Wyjaśnij, dlaczego grochodrzew stanowi zagrożenie dla składu gatunkowego zbiorowisk roślinnych w ekosystemach leśnych na terenach chronionych. W odpowiedzi uwzględnij wpływ tego gatunku na warunki glebowe. (0–1) Na podstawie tekstu wymień dwie cechy grochodrzewu decydujące o tym, że jest on wykorzystywany do rekultywacji gleb na terenach pogórniczych. Zadanie 21. (2 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Wszechstronne badania wykorzystujące zarówno dane paleontologiczne, jak i dane o sekwencjach DNA wykazały, że niektóre tradycyjnie uznawane grupy taksonomiczne nie są naturalne, ale sztuczne. Przykładowo kręgowce lądowe wywodzą się z ryb, ale nie są do nich zaliczane. Współczesne płazy są jedną gałęzią drzewa rodowego. Do płazów włącza się też pierwotne kręgowce lądowe będące zarówno przodkami współczesnych płazów, jak i owodniowców. Z kolei ostatni wspólny przodek gadów był też przodkiem ptaków. Rozróżnia się trzy rodzaje grup taksonomicznych: monofiletyczne – obejmujące wspólnego przodka i wszystkich jego potomków parafiletyczne – obejmujące ostatniego wspólnego przodka oraz niektórych jego potomków polifiletyczne – niemające bliskiego wspólnego przodka (pochodzące od różnych bliskich przodków). Na schemacie przedstawiono pokrewieństwa ewolucyjne wybranych grup taksonomicznych (I–III). (0–1) Podaj oznaczenie cyfrowe grupy parafiletycznej, wybrane spośród I–III. Odpowiedź uzasadnij, wykorzystując oznaczenia organizmów podane na schemacie. (0–1) Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1. Jeśli do płazów zaliczymy zarówno gatunki współczesne, jak i najstarsze kręgowce lądowe, a także wspólnego przodka płazów i owodniowców, to płazy są grupą monofiletyczną. P F 2. Wszystkie kręgowce lądowe są grupą parafiletyczną, ponieważ wywodzą się z ryb. P F 3. Gady nie są grupą monofiletyczną, ponieważ ich ostatni wspólny przodek był też przodkiem ptaków. P F Zadanie 22. (2 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Większość ślimaków ma muszlę prawoskrętną, czyli o zwojach zgodnych z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Mutacja pojedynczego genu sprawia, że kierunek zwojów jest odwrotny. Lewoskrętny ślimak jest lustrzanym odbiciem prawoskrętnego i jego narządy rozrodcze znajdują się w położeniu uniemożliwiającym kopulację z prawoskrętnym partnerem, dlatego wydawałoby się, że lewoskrętne osobniki powinny po prostu wyginąć. Jednak wśród ślimaków z rodzaju Satsuma, którego różne gatunki żyją we wschodniej Azji oraz na Wyspach Japońskich i Tajwanie, tak często pojawiają się osobniki lewoskrętne, że znane są przypadki powstania nowych lewoskrętnych gatunków. Na przykład na Tajwanie występują dwa endemiczne gatunki: Satsuma bacca (lewoskrętny) i jego najbliższy krewny – prawoskrętny Satsuma batanica. Badania prowadzone przez zespół naukowców wykazały, że taka nietypowa budowa ślimaka ma swoje zalety. Filmowano w podczerwieni wyspecjalizowanego w polowaniu na ślimaki węża Pareas iwasakii, który używa specyficznie zbudowanych, asymetrycznych szczęk do wyciągania ciała ślimaka z muszli, i okazało się, że lewoskrętne ślimaki są dla tego węża trudne do wyciągnięcia – ponad 90% z nich przeżywało atak, podczas gdy wszystkie prawoskrętne zostały zjedzone. Na podstawie: (0–1) Wyjaśnij, dlaczego w populacjach ślimaków z rodzaju Satsuma utrwala się mutacja powodująca lewoskrętność, mimo że utrudnia ona znalezienie partnera płciowego. W odpowiedzi uwzględnij działanie doboru naturalnego. (0–1) Wybierz i zaznacz w tabeli odpowiedź A albo B, która jest poprawnym dokończeniem poniższego zdania, oraz jej poprawne uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3. Wyodrębnienie się nowego lewoskrętnego gatunku ślimaka Satsuma bacca jest przykładem specjacji A. allopatrycznej, ponieważ 1. wąż polujący na ślimaki Satsuma żywi się tylko osobnikami prawoskrętnymi 2. powstała bariera rozrodcza oddzielająca osobniki żyjące na jednym terytorium. B. sympatrycznej, 3. ślimaki Satsuma żyjące na różnych wyspach są oddzielone przez bariery geograficzne. 5 maja, 2022 8 czerwca, 2022 Zadanie 12 (0-1) Wykresem funkcji kwadratowej f(x) = 3x2 + bx + c jest parabola o wierzchołku w punkcie W = (−3, 2). Wzór tej funkcji w postaci kanonicznej to A. f(x) = 3(x-3)2 + 2 B. f(x) = 3(x+3)2 + 2 C. f(x) = (x-3)2 + 2 D. f(x) = (x+3)2 + 2 Źródło CKE - Arkusz egzaminacyjny 2021/2022 - Matura maj ( poziom podstawowy Analiza: W najbliższym czasie pojawią się zadania i odpowiedzi. Odpowiedź: A. f(x) = 3(x-3)2 + 2 B. f(x) = 3(x+3)2 + 2 C. f(x) = (x-3)2 + 2 D. f(x) = (x+3)2 + 2 Matura - poziom podstawowy Egzaminy maturalne - archiwum 2017 Zadania z matury podstawowej z matematyki 2016 są obecnie wprowadzane na stronę. W niedługim czasie udostępnione zostaną odpowiedzi i analizy zadań. Zadanie z odpowiedzią bez analizy Zadanie z analizą i odpowiedzią Matura 2018 - poziom podstawowy Matura 2022 - poziom podstawowy 2022 Zadanie z odpowiedzią bez analizy Zadanie z analizą i odpowiedzią Matura 2020 - poziom podstawowy Zadanie z odpowiedzią - bez analizy Zadanie z analizą i odpowiedzią Matura 2019 - poziom podstawowy Zadanie z odpowiedzią - bez analizy Zadanie z analizą i odpowiedzią Matura 2021 - poziom podstawowy Maj 2021 Zadanie z odpowiedzią - bez analizy Zadanie z analizą i odpowiedzią Lista zadańOdpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :) Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 80%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 1. (0–2)Odszukaj na mapie Syborową Górę (pole E1) i Januszkową Górę (pole F1).Uzasadnij, podając trzy argumenty, że obszar wzniesienia Syborowa Góra różni się od obszaru wzniesienia Januszkowa Góra pod względem cech środowiska przyrodniczego i zagospodarowania przez człowieka. 1. ......................... ......................... 2. ......................... .........................3. ......................... ......................... Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 78%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 2. (0–1)Na poniższej fotografii podano nazwy wybranych obiektów przemysłowych, położonych w Bukownie i w Olkuszu, oraz przybliżone odległości w linii prostej tych obiektów od szczytu wzniesienia, z którego wykonano nazwę wzniesienia, z którego szczytu wykonano fotografię. Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 28%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 3. (0–1)Na stoku Diablej Góry (pole A5) znajduje się forma rzeźby wytworzona w skałach nazwę czynnika i procesu rzeźbotwórczego, które przyczyniły się do powstania tej formy. Czynnik rzeźbotwórczy ......................... Proces rzeźbotwórczy ......................... Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 33%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 4. (0–1)Poniżej opisano rudy cynku i ołowiu, które występują w okolicy Olkusza. Rudy cynku i ołowiu znajdują się w skałach węglanowych pochodzących z okresów od dewonu po jurę. Znaczenie przemysłowe mają rudy, które występują w dolomitach kruszconośnych środkowego podstawie: rysunku przedstawiono przekrój geologiczny przez okolice Olkusza. Południowa część tego przekroju geologicznego przebiega przez obszar przedstawiony na barwnej podstawie: J. Kondracki, Geografia fizyczna Polski, Warszawa 1980. Oceń, czy poniższe informacje są 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 33%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 5. (0–1)Budowa geologiczna obszaru położonego na północ od Olkusza charakteryzuje się obecnością skał węglanowych, których cechą jest silne podstawie mapy podaj skutek występowania skał węglanowych dla zasobów wód powierzchniowych obszaru położonego na północ od drogi krajowej nr 94, między południkami 19°32ʹ a 19°34ʹE. ......................... ......................... Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 24%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 6. (0–1)Na podstawie mapy podaj dwa skutki dla środowiska geograficznego wynikające z głębinowej eksploatacji rud cynku i ołowiu lub wykorzystywania tych rud w hutnictwie w rejonie Bukowna. 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Zadania 1.‒7. rozwiąż, korzystając z barwnej mapy fragmentu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. pwz: 69%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 7. (0–1)Oceń, czy układ sieci transportu w rejonie Olkusza jest korzystny dla mieszkańców tego miasta lub jego rozwoju gospodarczego. Odpowiedź uzasadnij, podając dwa (wpisz: korzystny albo niekorzystny): ......................... Uzasadnienie: 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Zadanie 8. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie barwnych fotografii przedstawiających Boyardville – nadmorską miejscowość wypoczynkową położoną na zachodnim wybrzeżu Francji. Fotografie wykonano w tym samym dniu w odstępie około 12 pwz: 37%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj nazwę ruchu wody morskiej, którego konsekwencje przedstawiono na fotografiach, oraz jego przyrodniczą przyczynę. ......................... pwz: 28%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przedstaw jeden pozytywny i jeden negatywny dla działalności gospodarczej człowieka skutek wahań poziomu wody morskiej wywołanych przez powyższą pozytywny: ......................... ......................... Skutek negatywny: ......................... ......................... pwz: 29%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 9. (0–2)Na rysunku przedstawiono klimatogramy dla wybranych stacji meteorologicznych na świecie. Trzy z nich są położone na wyspach na różnych podstawie: Przyporządkuj każdemu opisowi położenia geograficznego stacji meteorologicznej właściwy 10. (0–6)Na rysunku siatki kartograficznej zaznaczono położenie Papeete (stolicy Polinezji Francuskiej) i pięciu innych miejsc na Oceanie Spokojnym oznaczonych literami od A do E. pwz: 51%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Oblicz odległość w kilometrach w linii prostej między Papeete a miejscem oznaczonym na rysunku literą A. Przyjmij średnią długość jednostopniowego łuku południka równą 111,1 Odległość wynosi ......................... km. pwz: 30%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzupełnij zdania. Wybierz odpowiednie litery z grudnia dzień jest najdłuższy w miejscu oznaczonym literą .......................... .W dniu równonocy Słońce góruje najwcześniej w miejscu oznaczonym literą .......................... . pwz: 19%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przyjmij, że Słońce góruje w zenicie w miejscu oznaczonym literą wysokość górowania Słońca w tym samym momencie w miejscu oznaczonym na rysunku literą B oraz podaj stronę nieba, po której w tym dniu w miejscu B występuje górowanie Słońca. Obliczenia: Wysokość górowania Słońca: ......................... Słońce góruje po ......................... stronie nieba. pwz: 44%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przez obszar przedstawiony na siatce kartograficznej, w pewnym okresie roku, przebiega równoleżnikowo strefa zbieżności zdanie – wybierz odpowiedź A albo B oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1–3. Zjawiskiem charakterystycznym dla strefy zbieżności pasatów jest A. wstępujący ruch mas powietrza, B. zstępujący ruch mas powietrza, którego konsekwencją jest 1. spadek zachmurzenia. 2. wzrost ilości opadów atmosferycznych. 3. wzrost dobowych amplitud temperatury powietrza. Zadanie 11. (0–2)Na mapie literami A i B zaznaczono wybrane obszary oceanów. Numerami od 1. do 4. oznaczono wybrane prądy podstawie: Atlas geograficzny świata, Warszawa 2003. pwz: 39%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przyporządkuj każdemu z obszarów A i B po jednej z cech ruchu wód morskich. Dobierz cechy z wymienionych poniżej. Podaj obok obszarów numer właściwej Kierunek prądów morskich zmienia się sezonowo – latem jest inny niż zimą. 2. W centralnej części tego obszaru występuje wynoszenie zimnych głębinowych wód oceanicznych na powierzchnię. 3. Zimne prądy morskie płyną tu przez cały rok w kierunku północnym. 4. Prądy morskie tworzą tu wielką komórkę cyrkulacyjną, w której woda porusza się przez cały rok w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Obszar A. ......................... Obszar B. ......................... Na podstawie: P. Papińska, E. Czubla, Geografia fizyczna, Warszawa 2002. pwz: 37%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 12. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy, zamieszczonej powyżej, na której przedstawiono podniesienie się obszaru Skandynawii (w metrach) po ustąpieniu ostatniego zlodowacenia. Poniżej przedstawiono wybrane informacje o zlodowaceniach plejstoceńskich w podstawie: J. Morcinek, Lodowce kuli ziemskiej, Warszawa podstawie mapy, którą zamieszczono powyżej, oraz barwnej mapy wyjaśnij zróżnicowanie podniesienia się Skandynawii po ustąpieniu lądolodu. ......................... ......................... Zadanie 13. (0–3)Rzeźba obszaru Polski charakteryzuje się pasowym układem, czego ilustracją jest poniższy profil terenu wykonany wzdłuż jednej z zaznaczonych na mapie linii przecinającej pasy podstawie Atlas geograficzny. Świat i Polska, Warszawa pwz: 44%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj litery, którymi oznaczono na mapie linie opisane poniżej. pwz: 54%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na mapie przedstawiono przestrzenny rozkład rocznych sum opadów atmosferycznych w podstawie: Geografia fizyczna Polski, A. Richling, K. Ostaszewska (red.), Warszawa prawidłowość dotyczącą zależności wielkości rocznej sumy opadów atmosferycznych od wysokości wzdłuż linii prostej od Tatr po Pobrzeże Słowińskie. ......................... ......................... pwz: 31%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj obok opisów nazwy odpowiednich pasów krajobrazowych. Opis pasa krajobrazowego Nazwa pasa krajobrazowego Dominuje tu krajobraz młodoglacjalny. Występują liczne wzniesienia morenowe oraz ozy, kemy i drumliny. Bardziej płaskie tereny powstały jako pola sandrowe. Typową cechą krajobrazu są równinne, pozbawione wyraźnych deniwelacji obszary. Doliny rzeczne są tu bardzo szerokie, rozległe, a w ich dnach występują zabagnienia. Teren charakteryzuje się zróżnicowanymi wysokościami względnymi, choć nieprzekraczającymi kilkuset metrów. Budowa geologiczna jest złożona; w podłożu występują skały różnych er geologicznych. Duży udział w kształtowaniu rzeźby terenu mają procesy krasowe, spotykamy tutaj też wąwozy lessowe. Na podstawie: Atlas geograficzny do szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2012. pwz: 15%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 14. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy, zamieszczonej powyżej, na której przedstawiono przestrzenne zróżnicowanie jednego z elementów charakteryzujących zróżnicowanie warunków klimatycznych w Polsce. pwz: 73%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 15. (0–1)Na wykresie przedstawiono przebieg w roku hydrologicznym (ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji) średnich miesięcznych wartości składowych bilansu wodnego dla Polski. LegendaNa podstawie: L. Starkel, Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze, Warszawa 1999. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zadanie 16. (0–3)Zadanie wykonaj na podstawie barwnych fotografii zamieszczonych poniżej, przedstawiających wybrane skamieniałości. pwz: 36%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przyporządkuj nazwom zwierząt podanych w tabeli numery fotografii, na których przedstawiono ich skamieniałości, oraz nazwy okresów lub epok geologicznych, w których te zwierzęta żyły. Uzupełnij tabelę. kambr kreda paleocen plejstocen Nazwa zwierzęcia Numer fotografii Okres geologiczny lub epoka mamut plezjozaur trylobit pwz: 42%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Na rysunku przedstawiono uproszczony przekrój że na obszarze, którego budowę geologiczną zilustrowano na przekroju geologicznym, znaleziono skamieniałości przedstawione na fotografiach. Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zadanie 17. (0–2)Zadanie wykonaj na podstawie poniższego tekstu, który zawiera informacje o jednym z polskich pochodzenia wytopiskowego leży w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, na północ od największego jeziora w Polsce, z którym jest połączone wąskim przesmykiem. Ma kształt zbliżony do koła. Jego powierzchnia wynosi 680 ha, a maksymalna głębokość dochodzi do 3 metrów. Jest jeziorem eutroficznym. Jego brzegi są płaskie, podmokłe i porośnięte gęstą roślinnością. Nad wodą rośnie szuwar trzcinowy z pałką i oczeretem, wokół którego występują torfowiska oraz zbiorowiska łąkowe, a po południowej i wschodniej stronie jeziora miejscami rosną olsy. Obszar jeziora wraz ze strefą przybrzeżną jest jednym z obiektów w Polsce wpisanych na Światową Listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. Na podstawie: Zadanie 18. (0–3)Zadanie rozwiąż na podstawie barwnych zdjęć satelitarnych (zamieszczonych poniżej) wykonanych w różnych skalach i przedstawiających ujściowe odcinki wybranych rzek na pwz: 17%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Podaj nazwę rodzaju ujścia rzeki przedstawionego na fotografii 1. oraz wyjaśnij, uwzględniając związek przyczynowo-skutkowy, w jaki sposób taki rodzaj ujścia rodzaju ujścia rzeki: ......................... Wyjaśnienie: ......................... ......................... pwz: 59%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Uzasadnij, że obszary, które powstały w wyniku działalności rzeki w jej ujściowym odcinku (fotografia 2.), mają korzystne warunki przyrodnicze dla życia i działalności gospodarczej człowieka. ......................... ......................... pwz: 37%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 19. (0–1)Na mapie oznaczono numerami trasy czterech wycieczek przebiegających przez stolice nazwy trzech państw, w których język urzędowy należy do grupy germańskiej, znajdujących się na trasie jednej z wycieczek. ......................... Zadanie 20. (0–3)Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy gęstości zaludnienia mieszkańców na 1 km2Na podstawie: Atlas geograficzny. Polska, świat, kontynenty, Wrocław 2012. pwz: 57%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla Przyporządkuj każdemu z poniższych czynników (A–D) po jednym z obszarów zaznaczonych na mapie (1–5), na którym ten czynnik w dużym stopniu wpłynął na gęstość zaludnienia. Podaj obok liter numer właściwego obszaru z Łagodny, podzwrotnikowy morski klimat. B. Występowanie aluwiów sprzyjających rolnictwu. C. Wyniszczenie roślinności przez nadmierny wypas zwierząt, częste klęski suszy. D. Wyżynne położenie, łagodzące klimat i ograniczające występowanie chorób tropikalnych. A. ............ B. ............ C. ............ D. ............ Na podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 49%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 21. (0–1)Zadanie wykonaj na podstawie barwnej mapy zamieszczonej powyżej, przedstawiającej zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji według państw. Na mapie numerami 1, 2, 3 oznaczono wybrane literami A‒C oznaczono trzy opisy. Jeden z nich charakteryzuje urbanizację pozorną (nadurbanizację), która pojawiła się w XX wieku i wciąż kształtuje aglomeracje w pewnym wielkim regionie demograficznym świata. A. Eksplozja demograficzna na wsi powoduje intensywną migrację ekonomiczną do miast. Te nie są w stanie wchłonąć tak dużej liczby osób. Brak pracy i ubóstwo prowadzą do powstania dzielnic nędzy. B. Intensywny rozwój miast prowadzi do migracji mieszkającej tam ludności na tereny podmiejskie. W ten sposób aglomeracje się powiększają, a miejski styl życia obejmuje regiony wokół miast. C. Przebudowa starych, centralnie usytuowanych dzielnic miejskich skutkuje zahamowaniem odpływu ludności, a następnie może prowadzić do wzrostu liczby mieszkańców tych dzielnic o zmienionej fizjonomii. Opis urbanizacji pozornej (nadurbanizacji) oznaczono . Regionowi, dla którego to zjawisko jest charakterystyczne, odpowiada na mapie . Zadanie 22. (0–3)Na mapie numerami od 1 do 5 oraz literami A, B oznaczono wybrane podstawie: Atlas geograficzny, Warszawa 2013. pwz: 20%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla W czterech państwach spośród oznaczonych na mapie numerami 1–5 przeważają liczebnie wyznawcy religii wymienionych w tabelę. Wpisz obok każdej z wymienionych religii nazwę właściwego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie. Religia Nazwa państwa Numer państwa na mapie buddyzm islam katolicyzm protestantyzm pwz: 74%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 23. (0–1)W tabeli przedstawiono strukturę pracujących w Niemczech, Polsce, Rumunii i Wielkiej Brytanii według rodzajów działalności w 2010 roku. Państwo Struktura pracujących w % według rodzajów działalności Rolnictwo, leśnictwo, rybactwo Przemysł, budownictwo Usługi 1. 1,6 28,4 70,0 2. 30,1 28,7 41,2 3. 1,2 19,1 78,7 4. 12,9 30,2 56,9 Na podstawie: Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2012, Warszawa odpowiedź z poprawną kolejnością państw, dla których przedstawiono w tabeli strukturę pracujących według rodzajów działalności. A) 1. Polska, 2. Niemcy, 3. Rumunia, 4. Wielka BrytaniaB) 1. Niemcy, 2. Rumunia, 3. Wielka Brytania, 4. PolskaC) 1. Wielka Brytania, 2. Polska, 3. Rumunia, 4. NiemcyD) 1. Polska, 2. Wielka Brytania, 3. Niemcy, 4. Rumunia pwz: 65%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 24. (0–2)Na wykresach przedstawiono strukturę wieku i płci ludności Japonii oraz Polski w 2012 PolskaNa podstawie: podstawie wykresów podaj trzy podobieństwa w strukturze demograficznej Japonii i Polski oraz jedną różnicę w tej strukturze. Podobieństwa: 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... 3. ......................... ......................... Różnica: ......................... ......................... pwz: 67%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 25. (0–1)Na wykresie przedstawiono liczbę urodzeń żywych na 1000 kobiet według wieku matek w Polsce w latach 1990 i podstawie: Rocznik Demograficzny 2013, Warszawa dwie przyczyny zmian w urodzeniach dzieci przez kobiety w wieku 20–24 lat w roku 2012 w porównaniu z rokiem 1990. 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 43%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 26. (0–1)W tabeli przedstawiono strukturę w % produkcji przemysłu w wybranych krajach. Produkcja Chile Finlandia Szwecja artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych 16,7 7,6 7,5 obuwia, wyrobów włókienniczych, odzieżowych i skórzanych 1,9 1,1 0,7 wyrobów przemysłu drzewno-papierniczego i poligraficznego 7,8 24,0 17,4 wyrobów przemysłu chemicznego 20,1 14,2 12,0 wyrobów z surowców niemetalicznych 2,4 3,1 2,2 metali i wyrobów z metali 47,6 6,8 17,1 maszyn i urządzeń oraz sprzętu transportowego 2,9 40,7 40,1 pozostałych wyrobów przemysłowych 0,6 2,5 3,0 Na podstawie: Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2012, Warszawa rozwoju gospodarczego wpływa na strukturę produkcji przemysłu. W wielu krajach strukturę wytwarzanych wyrobów warunkuje także środowisko przyrodnicze. Na przykładzie państw wymienionych w tabeli uzasadnij, podając dwa argumenty, że warunki środowiska przyrodniczego wpływają na strukturę produkcji przemysłowej. 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 39%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 27. (0–2)W tekście przedstawiono jedną z europejskich M4 jest położony w południowej Anglii, pomiędzy Bristolem a Londynem. Inwestycje międzynarodowego kapitału w przemysł high-tech rozpoczęły się tu w latach 70. XX wieku. Obecnie w obrębie Korytarza M4 działają przedstawicielstwa wielkich korporacji międzynarodowych z branży elektronicznej. Mała gęstość zabudowy i obecność terenów w niewielkim stopniu przekształconych przez człowieka dają możliwość budowy atrakcyjnie położonych kompleksów biurowych i centrów biznesowych. Istnieją tu także liczne instytucje badawcze i położone w niedużej odległości szkoły wyższe ( w Oksfordzie). Na podstawie: Z. Zaniewicz, Ciekawi świata, Warszawa podstawie tekstu i własnej wiedzy wymień trzy różnice między opisaną technopolią a tradycyjnym okręgiem przemysłowym. 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 20%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 28. (0–2)Na mapie numerami 1‒6 oznaczono miejsca, w których znajdują się wybrane zakłady przemysłowe:A. cukrownia w Krasnymstawie B. huta miedzi w Głogowie C. fabryka samochodów w Gliwicach D. zakłady celulozowo-papiernicze w Kwidzynie E. zakłady chemiczne w Policach F. zakłady petrochemiczne w podstawie: Atlas geograficzny. Świat i Polska, Warszawa 2006Uzupełnij tabelę. Wstaw w odpowiednie rubryki: – litery, którymi oznaczono zakłady przemysłowe, wybrane z podanych powyżej; – numery, którymi oznaczono na mapie położenie zakładów przemysłowych; – główne czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych. Zakład przemysłowy Położenie (numer na mapie) Główny czynnik lokalizacji 6 D bliskość złóż rud metali pwz: 59%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 29. (0–1)W tekście przedstawiono przykład możliwych skutków okresowego niedostatku opadów atmosferycznych w związku z utrzymującą się od kilku miesięcy sytuacją hydrometeorologiczną do Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska zaczęły napływać sygnały, że z powodu niedostatku opadów i niskiego poziomu wody większości rzek mogą nastąpić niekorzystne zmiany jakości wód płynących. Niski stan wody w Wiśle spowodował, że w listopadzie 2011 roku wystąpiły problemy z poborem wody z tej rzeki w ilości niezbędnej dla prawidłowej pracy Elektrowni „Kozienice” w Świerżach Górnych. Na podstawie: Komunikat Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia r., schemat tak, aby przedstawiał on wpływ braku opadów atmosferycznych na wystąpienie deficytu energii elektrycznej. Wpisz do schematu we właściwej kolejności odpowiednie litery. A. Zakłócenie prawidłowego funkcjonowania elektrowni. B. Zmniejszenie produkcji energii elektrycznej. C. Długotrwały brak opadów atmosferycznych. D. Wzrost poboru wody do celów chłodniczych. E. Zmniejszenie przepływu wody w rzece. F. Niedobór energii elektrycznej. pwz: 45%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 30. (0–2)Podaj po dwie przyczyny każdej z wymienionych zmian zachodzących w polskim rolnictwie na początku XXI udziału gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha w strukturze wielkościowej gospodarstw 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Spadek udziału gruntów ornych w strukturze użytkowania ziemi w Polsce 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 32%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 31. (0–1)W każdej kolumnie (A‒D) tabeli przedstawiono po trzech największych producentów w 2010 roku jednego z wybranych produktów rolnych: buraków cukrowych, kauczuku naturalnego, kawy i pszenicy. A B C D Główni producenci Udział w świecie w % Główni producenci Udział w świecie w % Główni producenci Udział w świecie w % Główni producenci Udział w świecie w % Brazylia 34,4 Tajlandia 29,0 Chiny 17,7 Francja 14,0 Wietnam 13,2 Indonezja 26,5 Indie 12,4 USA 12,7 Indonezja 9,6 Malezja 8,2 USA 9,2 Niemcy 10,5 Na podstawie: Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2012, GUS, Warszawa 2012. Przyporządkuj poszczególnym produktom rolnym ich głównych producentów przedstawionych w kolumnach rolny: buraki cukrowe Państwa w kolumnie oznaczonej Produkt rolny: kauczuk naturalny Państwa w kolumnie oznaczonej pwz: 28%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 32. (0–1)Na wykresie przedstawiono strukturę uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie (GMO) na podstawie: Na podstawie wykresu i własnej wiedzy oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. pwz: 33%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 33. (0–2)Na mapie przedstawiono fragment terenu, którego zagospodarowanie jest planowane zgodnie ze strategią zrównoważonego rozwoju. Planuje się tu lokalizację użytków rolnych przeznaczonych pod uprawę buraków cukrowych oraz budowę centrum planowanym formom zagospodarowania oznaczenia skorowidzowe najbardziej odpowiadających im obszarów na mapie. Oznaczenia wybierz z podanych poniżej. Uzasadnij swój wybór, podając po dwa argumenty. Oznaczenia skorowidzowe pól mapy: A1, A2, C2, D3 Użytki rolne (uprawa buraków cukrowych) – pole mapy ......................... 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... Centrum magazynowo-produkcyjne – pole mapy ......................... 1. ......................... ......................... 2. ......................... ......................... pwz: 42%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 34. (0–1)W tabeli podano dwa wybrane wskaźniki rozwoju społeczno-ekonomicznego dla Kataru i Norwegii w 2013 roku. Państwo PKB na 1 mieszkańca w USD (wg parytetu siły nabywczej) HDI Katar 102 100 0,851 Norwegia 55 400 0,944 Na podstawie: dwa czynniki, które decydują o wyższym HDI dla Norwegii niż dla Kataru. A) Większa liczba ludności Norwegii w porównaniu z Dłuższa oczekiwana długość życia w Norwegii niż w Wyższy poziom rozwoju rolnictwa w Norwegii niż w Wyższa oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających naukę w Norwegii niż w Wyższy udział wyrobów przemysłu zaawansowanych technologii w eksporcie Norwegii w porównaniu z eksportem Kataru. pwz: 40%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 35. (0–1)W tabeli przedstawiono obroty handlu zagranicznego Japonii w latach 2000–2011 w mld USD. Wyszczególnienie Rok 2000 2005 2010 2011 Import 380 515 692 853 Eksport 479 595 770 821 Na podstawie: Rocznik Statystyki Międzynarodowej, wniosek dotyczący salda handlu zagranicznego Japonii w latach 2000–2011. ......................... ......................... W poniedziałek na pisemnym egzaminie maturalnym z języka polskiego pojawiły się utwory Bolesława Prusa i to zarówno na „starej” maturze – w technikach, jak też na„nowej” – w liceach ogólnokształcących. – Nie było trudno. Z tego, co wiem od kolegi z liceum, na tzw. starej maturze mieliśmy łatwiejszy test, ale trudniejsze wypracowanie – mówi Patryk, uczeń technikum w Zespole Szkół nr 1 im. Władysława Grabskiego w Lublinie. – Wybrałem temat na podstawie „Dziadów” i tekstu Melchiora Wańkowicza. Odpowiedzi na pytania testu udzielało się na podstawie tekstu o centrach handlowych. Raczej jestem pewien, że zdam. Inną opinię na temat tegorocznej matury ma Kamil Banak, również maturzysta w ZS nr 1. – Wypracowanie mieliśmy łatwiejsze, niż na nowej maturze, tam była „Lalka”. Ja wybrałem temat „Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa – mówi Kamil. – Test to była kwestia czytania ze zrozumieniem, nawet niczego nie trzeba było interpretować. Maturzyści z III Liceum Ogólnokształcącego im. Unii Lubelskiej w Lublinie też są dobrej myśli. – Mieliśmy „Lalkę” Bolesława Prusa. Trzeba było się odnieść do tego, czy los zależy od własnej woli, czy jest od tego niezależny – relacjonuje Adrian Kuś, maturzysta z „Unii”. – Wypracowanie było do napisania dla wszystkich uczniów – przekonuje Małgorzata Kozak, również maturzystka z „Unii”. – To był egzamin na logiczne myślenie i rozumienie tego, co się czyta – dodaje Oktawia Banach, kolejna maturzystka z III LO. Matura 2015 matematyka - odpowiedzi i arkusze CKE Matura 2015 - matematyka w I LO w Lublinie Sonda: Matura 2015 z matematyki była: Liczba głosów: 10055

matura maj 2015 zad 12